Hoogbegaafdheid


Hoogbegaafdheid is meer dan alleen een hoge intelligentie. Het is een samenspel tussen een hoge intelligentie, een grote mate van creativiteit en een sterke innerlijke motivatie. Er is sprake van een compleet andere manier van denken, voelen en zijn. Hoogbegaafden zijn kritisch, hebben een sterk rechtvaardigheidsgevoel en vaak veel humor. Deze eigenschappen komen alleen tot volle bloei als deze mensen -jong of ouder- zich in hun omgeving op hun gemak voelen. Het zo kunnen omgaan met je omgeving, dat je er zelf een goed gevoel bij hebt, is in mijn ogen een van de grootste uitdagingen van het hoogbegaafd zijn.


Hoogbegaafd zijn is –in tegenstelling tot wat veel mensen denken– helemaal niet altijd gemakkelijk of leuk. Het is aan de ene kant de kunst om uit jezelf te halen wat er in zit op een manier waarop jij gelukkig bent. Aan de andere kant is het heel belangrijk om een weg te vinden in de manier waarop je omgaat  met de rest van de mensen om je heen. Veel hoogbegaafden zijn hooggevoelig, wat maakt dat zij alle prikkels diepgaand verwerken en hier lang over kunnen nadenken. In de praktijk merken we dat zij hierdoor (nare) gebeurtenissen zo intens verwerken dat ze gevoeliger zijn voor trauma, angsten en depressie.


Veel hoogbegaafde kinderen hebben ondersteuning nodig om de balans te vinden in enerzijds omgaan met de omgeving en anderzijds zelf tot volle bloei komen. Dit samenspel luistert heel nauw bij deze kinderen en als er geen goede balans is, ontstaan er problemen; onderpresteren op school, verveling, verbaal uitdagend gedrag, gedragsproblemen, boosheid, een laag zelfbeeld of weinig aansluiting bij andere kinderen.


Begeleiding en behandeling


Je komt wel eens van die spelletjes tegen waarin je mag aangeven welk dier jou het beste omschrijft. Vroeger omschreef Marcia zichzelf dan altijd als een 'kameleon'. Niet omdat dit haar lievelingsdier was, maar omdat het dier een enorm aanpassingsvermogen heeft en compleet op kan gaan in zijn omgeving. Heel prettig en veilig  natuurlijk, maar eigenlijk is het een manier van overleven. Niemand ziet de kameleon. Wie de kameleon werkelijk is, blijft verborgen. Vaak weet de kameleon het zelf ook echter niet, er zijn zoveel laagjes en delen om te kunnen laten zien, dat je daarin gemakkelijk kan verdwalen. 


In de praktijk richten we ons voornamelijk op de sociaal emotionele ontwikkeling van hoogbegaafde kinderen. Hoogbegaafde kinderen zijn sociaal emotioneel vaak verder ontwikkeld dan andere kinderen, maar zullen dit in de praktijk niet altijd laten zien. Ze zijn sterren in het vertonen van aangepast gedrag en schieten hier soms zelfs in door, waardoor het lijkt alsof ze sociaal emotioneel ‘jong’ overkomen. Een goed verloop van de sociaal emotionele ontwikkeling is van essentieel belang voor hoogbegaafde kinderen. Als je jezelf en je eigen emoties goed kent, is het gemakkelijker om met anderen om te kunnen gaan zonder je eigenheid te verliezen.


Om later op alle gebieden adequaat te kunnen functioneren in de maatschappij, is het belangrijk dat hoogbegaafde kinderen leren hoe ze sociale relaties met andere mensen moeten onderhouden en hoe de ‘gemiddelde’ maatschappij werkt. Vaak ligt de lat bij deze kinderen onbewust hoger, waardoor ze veel moeite hebben om in te voegen in de maatschappij zoals hij nu is. Demotivatie en depressie kunnen dan op de loer liggen.


Het is de kunst om juist dan jezelf zodanig te kennen en te vertrouwen zodat je misschien wel een prachtig idee ontwikkelt over hoe de maatschappij in sommige opzichten kan veranderen. De kracht van veel hoogbegaafden is namelijk juist dat zij in staat zijn om de grootste veranderingen te bedenken en door te voeren, mits ze goed in hun vel zitten en hun volledig potentieel kunnen gebruiken.



De mensen

die gek genoeg zijn

om te denken dat ze de wereld

kunnen veranderen,


zijn degenen

die het ook werkelijk doen.


Rob Siltanen

We dat er voor hoogbegaafde kinderen steeds meer ondersteuning komt vanuit diverse praktijken en scholen, welke voornamelijk gericht is op het schools leren en presteren. Om tot deze prestaties te komen moet je innerlijk ook in balans zijn; je moet weten wie je zelf bent, hoe je gevoelens werken, wat jouw krachten en uitdagingen zijn en –zeker niet onbelangrijk– dat je ook als hoogbegaafd kind, gewoon moet oefenen om iets te bereiken. Hier richten wij ons voornamelijk op in de praktijk. We werken samen met de school van je kind of het bovenschools samenwerkingsverband. Zij leveren over het algemeen de expertise rondom hoogbegaafdheid en leren in de klas zodat wij ons kunnen richten op het functioneren van het kind zelf. 


Aan perenbomen groeien geen appels; hoogbegaafde kinderen hebben vaak slimme of hoogbegaafde ouders. Deze ouders hebben vaak zelf een weg vol hobbels afgelegd en moeite om balans te houden in de opvoeding van de kinderen en hun eigen behoeften. Hooggevoeligheid is deze ouders namelijk niet vreemd… Het is voor een gezin essentieel om bondgenoten van elkaar te blijven en elkaar te begrijpen in elkaars behoeften en noden. We ondersteunen naast het kind, ook het gezin indien nodig. 


Trajecten met hoogbegaafde kinderen (en hun ouders en gezin) zijn zodanig ingericht dat ze een stevig fundament trachten te leggen voor de toekomst. Dit maakt dat deze trajecten tijd kosten en meelopen met de ontwikkeling van je kind. Het is maatwerk, afgestemd op welke behoeften er op welk moment zijn. Alleen dan lukt het om een wezenlijk verschil te maken.